mt3.org

 

Паёми

табрикотии иҷрокунандаи вазифаи Раиси ноҳияи Зафаробод

Муродзода Муқим Қаюм бахшида ба ҷашни Иди Сада

Ҳамдиёрони азиз!

Сокинони сарбаланди ноҳияи Зафаробод!

Сада яке аз куҳантарин ҷашнҳои мардуми ориёинажод буда, гузаштагон онро ҳамчун ситоиши пирӯзии рӯшноӣ ба торикӣ, бо тантанаи оташафрӯзӣ омадани фасли баҳору муждаи пешакии Наврӯз дониста, бо шукӯҳу шаҳомати хоса, афрӯхтани гулхан ва дар гирди он рақсу бозӣ намудан, пешвоз мегирифтанд. Сада пас аз 40 шабонарӯзи омадани Шаби Ялдо ё худ пас аз гузаштани чиллаи калони зимистон фаро расида, аз гузаштани сардиҳои зимистон дарак медиҳад. Мардум идро барои он Сада меноманд, ки аз шумораи сад гирифта шуда, аз 10-уми моҳи Баҳман то омадани Наврӯз 50 шабу 50 рӯзро фаро гирифта, мутобиқи солшумории мелодӣ ба поёни шаби 30-юм ва оғози рӯзи 31-уми январ рост меояд. Фирдавсии бузург пайдоиши ҷашни Садаро ба давлати Ҳушанг – подшоҳи дуюми сулолаи пешдодӣ нисбат дода, Абӯрайҳон Берунӣ бошад онро рамзи пирӯзии Фаридун бар Заҳҳок шуморидааст.

Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва талошҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баробари ҷашнҳои бостонии Наврӯз ва Меҳргон ба Иди Сада низ умри дубора бахшида, акнун Сада ҳамасола дар тамоми гӯшаю канори кишварамон бо шукӯҳу шаҳомат ҷашн гирифта мешавад.

Ҷашни Сада дар замони мо, таҷассумгари суннатҳои неки инсонӣ буда, файзу баракати дастурхони пурнеъмати кишоварзонро бо шукӯҳу шаҳомати хоса инъикос менамояд.

Бо истиқболи ин рӯзи муборак ба корҳои кишоварзӣ вусъат бахшида, шудгор, ниҳолшинонӣ, ба тартиб даровардани боғот, омода намудани техника ва олотҳои меҳнат, тоза кардани наҳру ҷӯйборҳо, таъмири пойгоҳҳои обкашӣ ва азназаргузаронии захираҳои тухмӣ фаро мерасад.

Кишти тирамоҳии ғалла анҷом ёфта, ба шудгори заминҳо барои кишти баҳорӣ вусъат дода мешавад. Чорводорон ба маъракаи тулгирӣ омодагӣ мебинанд. Намоишҳои ниҳолу гулу тухмии зироатҳо барпо карда шуда, сол то сол, аз Сада то Сада майдонҳои боғ васеъ гардида, шудгори замин ва тозакунии наҳру ҷӯю заҳкашҳо сифатан беҳтар ба роҳ монда мешавад. Дар мавсими омода намудани заминҳо, тухмӣ, техникаи кишоварзӣ ва олоти меҳнат фаро расидани Иди Сада басо рамзӣ буда, дар радифи иди Меҳргон, ҳамчун иди касбии кишоварзон ба ҳукми анъана даромадани таҷлилаш далели он аст, ки миллати куҳанбунёди мо дар партави сиёсати Пешвои муаззами миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рӯ ба арзишҳои гузаштаи фарҳангии хеш оварда, эҳёи онҳоро вазифаи бошарафи худ медонад.

Ҳамдиёрони азиз!

Ҷашни Иди Сада чорабинии аввалини имсолаи ноҳия дар доираи ҷашнгириҳои 35 - солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумурии Тоҷикистон мебошад. Корҳои омодагӣ ба истиқболи шоистаи ин ҷашни мубораку муқаддас дар тамоми гӯшаву канори ноҳияамон идома дорад. Боварӣ дорам, ки мардуми сарбаланди ноҳияи Зафаробод сиёсати хирадмандона ва пайгиронаи Роҳбари давлатро ҷиҳати таъмини ҳадафҳои олии мардум, нақшаҳои бузурги бунёдкорӣ, иқтисодӣ, итимоӣ ва фарҳангии кишвар, ҳамчунин дастуру супоришҳо ва вазифагузориҳои Сарвари давлатро, ки дар ҷараёни ироаи Паёми Президенти кишвар ба мақоми олии қонунгузории мамлакат 28 декабри соли 2024 баён гардиданд, сармашқи ободкориҳои навини худ намуда, баҳри сазовор ҷашн гирифтан 35-солагии Истиқлоли давлат саҳми арзанда хоҳанд гузошт.

Ҳамаи Шумо - мардуми шарафманди ноҳияро ба муносибати ҷашни Сада табрик гуфта, орзуманди онам, ки ҳамеша сиҳатманду сарбаланд бошеду рӯзгоратон пурфайзу баракат.

Бигзор ҷашни миллӣ ва аҷдодиамон ҳамеша поянда, Ваҳдати миллии мо комил ва зиндагониямон доимо тинҷу осуда бошад.

Саломату сарбаланд ва хонаобод бошед, ҳамдиёрони азиз!

 

 

(Бардошт аз Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олӣ, 28 декабри соли 2024)

Дар Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ 28-уми декабри соли 2024 “Дар бораи самтҳои сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ” зикр гардид, ки «Соли ҷорӣ мардуми шарафманди Тоҷикистон 30-юмин солгарди қабули нахустин Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли худро бо ифтихору шукргузорӣ аз соҳибватаниву соҳибдавлатӣ таҷлил намуданд. Конститутсия ҳамчун санади тақдирсози давлати тоҷикон заминаи ҳуқуқии давлатдории мустақил, соҳибихтиёрии миллӣ ва рушди ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷомеаи кишварро фароҳам овардааст».

Дар тақвияти гуфтаҳои Сарвари давлат қайд кардан бамаврид аст, ки бо ташаббуси бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар фазои ҳуқуқӣ ва низоми қонунгузории мамлакат аввалин қонуни миллӣ – Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи танзими ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» бо мақсади ҳимояи манфиатҳои иҷтимоии мардум, мусоидат ҷиҳати паст кардани сатҳи камбизоатӣ ва гирифтани пеши роҳи хароҷоти зиёдатӣ, ки ба манфиати иқтисодӣ ва маънавии шаҳрвандон зарари ҷиддӣ мерасонад, қабул гардид. Бешубҳа, қонуни мазкур ҷиҳати беҳтар гардонидани шароити иҷтимоии аҳолии мамлакат, пешгирии хароҷоти беҳудаву намоишкорона, таъмини риояи ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон, тартиботи ҷамъиятӣ ва низоми қонунгузорӣ саҳми беназир дорад.

Аз ин рӯ, соли сипаригардида бо истифода аз ҳуқуқи ташаббуси қонунгузории Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бо дарназардошти таклифу пешниҳодҳои аҳли ҷомеа, бо мақсади боз ҳам беҳбуд бахшидани шароити иҷтимоӣ ва иқтисодии сокинони мамлакат Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» (28 августи соли 2017, таҳти №1461) пешниҳод ва қабул гардид. Тағйиру иловаҳои воридгардидаро сокинони мамлакат бо хушнудӣ пазируфтанд.

Вобаста ба санҷишҳои беасосу такрории субъектони соҳибкорӣ Пешвои миллат дар Паёми навбатиашон изҳори нигаронӣ намуданд, ки мутобиқи қонунҳои амалкунанда, айни ҳол фаъолияти субъектҳои хоҷагидорро 78 мақоми санҷишиву назоратӣ ва инчунин иҷозатномадиҳанда ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, мавриди санҷиш қарор медиҳанд. Бо сабаби он ки санҷишҳо асосан нисбат ба шахсони ҳуқуқӣ татбиқ мегарданд, то имрӯз шумораи мақомоти санҷишӣ аз 31 то ба 23 ва санҷиши фаъолияти субъектҳои хоҷагидорӣ бошад, аз 300 ҳазори соли 2016-ум то 42 ҳазор дар соли 2024-ум кам гардад.

Бинобар ин, Сарвари давлат бо мақсади бартараф намудани санҷишҳои беасосу такрорӣ аз ҷониби Прокуратураи генералӣ, Палатаи ҳисоб, Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия ва Бонки миллӣ ҷиҳати фароҳам овардани фазои мусоид барои рушди соҳибкорӣ дар мамлакат, ки бо фармони Президенти Ҷуиҳурии Тоҷикистон “Дар бораи эълон шудани мараторий ба ҳама гуна санҷиши фаъолияти соҳибкорӣ” (ба истиснои санҷишҳои мақомоти андоз) то 1 январи соли 2027 дар ду соли минбаъда мораторий эълон карданд.

Аз ҷумла, муқаррароти дар Кодекси андоз доир ба роҳандозии санҷишҳои андоз тибқи низоми идоракунии хавфҳо имкон дода истодаанд, ки шумора ва муҳлати гузаронидани онҳо маҳдуд ва сифатнокӣ таъмин карда шавад.

Тибқи маълумот соли 2023 нисбат ба соли 2014 шумораи санҷишҳои андоз дар фаъолияти субъектҳои хоҷагидор ду баробар кам гардидааст.

Вале маблағҳои дар натиҷаи санҷишҳо ошкор ва пардохтшуда чор баробар афзоиш ёфтаанд.

Танҳо дар 11 моҳи соли 2024 аз ҳисоби санҷиши 1150 андозсупоранда ба буҷети давлат иловатан 1 миллиарду 640 миллион сомонӣ ворид карда шудааст.

Чунин ҳолат гувоҳи риоя нагардидани қонунгузории андоз аз ҷониби баъзе субъектҳои хоҷагидор ва сатҳи пасти фарҳанги андозсупории онҳо мебошад.

Дар Паёми навбатие, ки аз ҷониби Пешвои миллат Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ироа гардид, ҳамчунин, ба рушди содирот таваҷҷуҳи зиёд намуда, зикр карданд, ташкили корхонаҳои истеҳсолӣ ва таъсис додани ҷойҳои кории нав, баланд бардоштани рақобатнокии маҳсулоти ватанӣ ва тақвияти иқтидори содиротии мамлакат таъмин карда шавад. Яъне, гуногуншаклии содирот ҳоло ҳам дар сатҳи зарурӣ таъмин нагардидааст, ки ин вобастагии кишварро аз омилҳои берунӣ зиёд мегардонад». Бинобар ин, Сарвари давлат Ҳукумати мамлакатро муваззаф карданд, ки ҷиҳати гузаронидани таҳлили имкониятҳои афзоиш додани ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти содиротӣ бо арзиши баланди иловашуда ва ба роҳ мондани истеҳсоли молҳои ивазкунандаи воридот чораҷӯйӣ намяонд.

Сайёҳӣ яке аз соҳаҳои афзалиятнок ва сердаромад буда, дар рушди ҳар як давлат нақши муҳим дорад. Маҳз бо ин сабаб Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ин соҳа таваҷҷуҳи махсус зоҳир менамоянд. Тавре дар Паём қайд гардид, « Ҳукумати мамлакат рушди соҳаи сайёҳиро самти афзалиятноки сиёсати иқтисодии худ мешуморад». Барои рушди соҳаи сайёҳӣ дар кишвар як силсила чораҳои ҳавасмандкунӣ инчунин тамоми заминаҳои зарурии меъёрию ҳуқуқӣ ҷиҳати рушди соҳаи мазкур фароҳам оварда шудааст Аз ҷумла, воридоти таҷҳизот ва масолеҳи сохтмон барои иншооти сайёҳӣ аз пардохтҳои андозу гумрук ва ширкатҳои сайёҳӣ дар панҷ соли аввали фаъолият аз пардохти андоз аз фоида озод карда шудаанд.

Бояд қайд кард, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои рушди соҳаи сайёҳӣ заминаи мушаххаси ҳуқуқӣ фароҳам гардидааст. Аз ҷумла, 18-уми июли соли 2017, таҳти №1450 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сайёҳии дохилӣ» қабул гардид, ки он асосҳои ташкилӣ, ҳуқуқӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоию фарҳангии фаъолиятро дар соҳаи сайёҳии дохилӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд. Ҳамчунин, 30-юми майи соли 2017 таҳти №1423 ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон тағйиру иловаҳо ворид карда шуд, ки мувофиқи онҳо даромадҳо аз фаъолияти сайёҳӣ ба муҳлати 5 сол, аз санаи бақайдгирии давлатӣ, аз андоз аз фоида, воридоти таҷҳизоту техника ва масолеҳи сохтмонии иншооти сайёҳӣ (меҳмонхона, осоишгоҳ ва истироҳатгоҳҳои табобатӣ, марказҳои сайёҳӣ ва дигар иншооти сайёҳӣ) аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда шуданд.

Ба хотири боз ҳам тақвият бахшидани кори соҳа бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27-уми майи соли 2017, таҳти №258 Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон», яъне ниҳоди алоҳида таъсис ёфт. Дар робита бо ин, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паём ба Кумитаи рушди сайёҳӣ супориш доданд, ки ҷиҳати фароҳам овардани шароити мусоид барои рушди сайёҳӣ, хусусан, бунёди инфрасохтори зарурӣ тадбирҳои иловагӣ андешад.

Ҳамин тариқ, Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ ба рушду нумӯи қонунгузорӣ ва фаъолияти ҳуқуқэҷодкунӣ дар мамлакат мусоидат намуда, боиси фароҳам овардани шароити зиндагии арзанда ба сокинони мамлакат, таҳкими Истиқлоли давлатӣ, ваҳдати миллӣ, таъмини адолати иҷтимоӣ, амнияти давлат, суботи ҷомеа, ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсону шаҳрванд ва дар маҷмӯъ рушди Тоҷикистони соҳибистиқлол мегардад.

Ғоибзода Меҳрангез, номзади илмҳои ҳуқуқшиносӣ, дотсент

 

13 январи соли 2025 дар толори калони Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд ҷаласаи фаъолони вилоят доир ба натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии вилоят дар соли 2024 баргузор гардид.
Дар ҷаласа муовини якуми Сарвазири Ҷумӽурии Тоҷикистон Холиқзода Ҳоким Ҳикматулло, Раиси вилояти Суғд Раҷаббой Аҳмадзода, роҳбарони воҳидҳои сохтории мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят, мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ташкилоту идораҳои вилоятӣ, раисони шаҳру ноҳияҳо, мудирони шуъбаҳои кор бо занон ва оила, ҷавонон ва варзиш, дин ва танзими ҷашну маросим, сармеъморони шаҳру ноҳияҳо, раисони ҷамоатҳои шаҳраку деҳот иштирок намуданд.
Раиси вилояти Суғд Раҷаббой Аҳмадзода дар оғоз иброз дошт, ки мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят дар соли 2024 ҷиҳати дар амал татбиқ намудани сиёсати хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва баҳри иҷрои дастуру супоришҳое, ки аз Паём ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сафарҳои корӣ ба шаҳру ноҳияҳои вилоят бармеоянд, тадбирҳои заруриро роҳандозӣ намуд. Дар натиҷа аксарияти нишондиҳандаҳои иҷтимоию иқтисодии вилоят нисбат ба соли қаблӣ мусбат арзёбӣ гардида, суботи макроиқтисодӣ дар вилоят таъмин гардид.
Сипас, оид ба натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии вилоят дар соли 2024 муовини Раиси вилоят Анвар Яъқубӣ гузориш дод. Қайд карда шуд, ки нишондиҳандаи кутоҳмуҳлати рушди минтақа дар соли 2024 ба 42,4 млрд. сомонӣ ва суръати афзоиш ба 108,3 фоиз баробар гардида, ҳиссаи он дар нишондиҳандаи рушди иқтисодии ҷумҳурӣ ба 27,7 фоиз расонда шуд.
Дар соли 2024 ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ ба 30,3 млрд. сомонӣ расонида шуда, афзоиш бо назардошти индекси нархҳо ба 120,1 фоиз таъмин гардид. Соли гузашта ба миқдори 424,5 ҳазор тонна орд, 5563,1 тонна равғани растанӣ, 7925,2 тонна маҳсулоти макаронӣ, 62,8 ҳазор тонна нон ва маҳсулоти нонӣ, 48,6 млн. қуттии шартии консерваҳои гуногун, 18,1 млн. декалитр нӯшокиҳои ғайриспиртӣ истеҳсол карда шудааст, ки нисбат ба соли қаблӣ афзоиши ҳаҷми истеҳсоли орд 142,4 фоиз, равғани растанӣ 101,3 фоиз, маҳсулоти макаронӣ 108,3 фоиз, нон ва маҳсулоти нонӣ 104,9 фоиз, консерваҳо 133,9 фоиз ва нӯшокиҳо 125,3 фоизро ташкил дод. Инчунин 1,9 млн. тонна ангишт истеҳсол шуд, ки нисбат ба соли қаблӣ суръати афзоиш 127,6 фоиз таъмин гардид.
Дар доираи омодагиҳо ба истиқболи 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2024 -ум 166 корхонаву коргоҳи нав бо 2060 ҷойи нави корӣ ба фаъолият шуруъ намуд.
Соли 2024 кишоварзони вилоят ҷиҳати рушди соҳа тадбирҳои судманд андешиданд. Тибқи структураи кишти тасдиқгардида дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидории вилоят кишти зироатҳо дар майдони 282,8 ҳазор гектар замин гузаронида шуд. Дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидории вилоят ба маблағи зиёда аз 22,3 млрд. сомонӣ маҳсулоти кишоварзӣ истеҳсол шуд.
Дар давраи ҳисоботӣ дар вилоят истеҳсоли сабзавот 686,8 ҳазор тонна, аз ҷумла пиёз 206,2 ҳазор тонна, картошка 658,5 ҳазор тонна, полезӣ 236,0 ҳазор тонна, мевагиҳо 253,9 ҳазор тонна, аз он ҷумла зардолу 174,8 ҳазор тонна, ангур 62,7 ҳазор тонна, зироатҳои хӯроки чорво 545,7 ҳазор воҳиди хӯрока таъмин гардид, ки нисбат ба соли 2023 суръати афзоиши истеҳсоли сабзавот 105,8 фоиз, аз ҷумла пиёз 110,1 фоиз, картошка 109,7 фоиз, полезӣ 106,4 фоиз, мевагиҳо 114,1 фоиз, аз ҷумла зардолу 111,2 фоиз, ангур 122,2 фоиз ва зироатҳои хӯроки чорво 100,9 фоизро ташкил намуд.
Истеҳсоли гўшти чорвою паранда бо вазни зинда 92,8 ҳазор тонна, аз ҷумла гӯшти паранда 19,3 ҳазор тонна, моҳӣ 1013,3 тонна, шир 311,1 ҳазор тонна, тухм 768,9 млн. дона, асал 1603,4 тонна ва пашм 1698,7 тоннаро ташкил намуда, суръати афзоиши истеҳсоли гӯшти чорвою паранда 108,2 фоиз, аз ҷумла гӯшти паранда 100,0 фоиз, моҳӣ 101,2 фоиз, шир 106,0 фоиз, тухм 100,3 фоиз, асал 101,7 фоиз ва пашм 102,9 фоиз таъмин шудааст.
Дар соли 2024 дар корхонаҳои кишоварзӣ ва хоҷагиҳои деҳқонии вилоят 208,2 гектар боғ ва 12 токзори нав бунёд карда шудааст, ки аз он 23 гектар боғи интенсивӣ мебошад. Ҳамзамон, барқароркунии боғ дар масоҳати 145,7 гектар ва токзор дар масоҳати 18,1 гектар гектар гузаронида шудааст.
Дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидории вилоят саршумори чорвои калони шохдор 783 ҳазору 172 сар, аз ҷумла модагов 425 ҳазору 541 сар, гўсфанду буз 1 млн 905 ҳазору 772 сар, паранда 6 млн 65 ҳазору 228 сар, асп 9 ҳазору 234 сар ва занбӯри асал 80,7 ҳазор оиларо ташкил намуда, нисбат ба соли қаблӣ саршумори чорвои калони шохдор 24 ҳазору 613 сар, аз ҷумла модагов 13 ҳазору 628 сар, гўсфанду буз 78 ҳазору 534 сар, паранда 1 млн 515 ҳазору 948 сар, асп 67 сар ва занбӯри асал 728 оила зиёд шудааст.
Дар соли 2024 бо сарфи 4,3 млн. сомонӣ ҳолати мелиоративии 5 ҳазору 868 гектар замин беҳтар карда шуд, ки 101,6 фоизи нақшаи солонаро дар бар мегирад.
Дар соли 2024 баҳри сохтмони иншооти соҳаҳои иҷтимоию фарҳангӣ ва истеҳсолӣ тадбирҳо андешида шуда, аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳо ба маблағи 2 млрду 9,8 млн. сомонӣ фондҳои асосӣ ба истифода дода шуданд, ки нисбат ба соли қаблӣ 1,9 баробар зиёд мебошад. Маблағгузорӣ ба сармояи асосӣ ба маблагӣ 2,9 млрд. сомонӣ аз худ карда шудааст.
Дар соли 2024 таъмиру тармими 2077 км роҳҳо, аз ҷумла аз таъмири асосӣ баровардани 211,1 км роҳ, таъмири ҷории 1085,1 км ва шағалпӯш намудани 780,8 км роҳ ба нақша гирифта шуда, дар маҷмӯъ, 2628,3 км роҳ аз таъмир бароварда шуд, ки аз он 639,4 км таъмири асосӣ, 1098,4 км таъмири ҷорӣ ва 890,5 км шағалпӯш мебошад.
Ҳаҷми умумии гардиши савдо дар соли 2024 ба 19,5 млрд. сомонӣ баробар шуда, суръати афзоиш нисбат ба соли қаблӣ 108,1 фоизро ташкил намуд.
Ҳаҷми гардиши савдои хориҷии вилоят дар соли сипаришуда ба 3 млрд. 305,5 млн. доллари амрикоӣ баробар шуд. Ҳаҷми воридот 2 млрд. 270,6 млн. доллар ва содирот бошад 1 млрду 34,9 млн. долларро ташкил намуд.
Баҳри фароҳам овардани муҳити мусоиди сармоягузорӣ дар доираи ҷалби сармояи дохилию хориҷӣ корҳои муайян ба сомон расонида шуда, дар моҳҳои январ-сентябри соли 2024 ба иқтисодиёти вилоят ба маблағи 680,5 млн. доллари амрикоӣ сармоягузории ватанию хориҷӣ ҷалб гардидааст, ки афзоиш 113,1 фоизро ташкиш мекунад.
Нақшаи даромадҳои буҷети давлатӣ бе назардошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетӣ дар соли 2024 ба андозаи 104,7 фоиз таъмин гардида, ба буҷет 4959,6 млн. сомонӣ ворид карда шуд, ки аз нақша 222,6 млн. сомонӣ зиёд мебошад.
Дар соли 2024 нақшаи воридоти маблағ ба буҷети суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақа ба маблағи 1290,7 млн. сомонӣ таъмин карда шуд, ки баробари 109,8 фоизи нақша мебошад.
Дар соли 2024 ба буҷети маҳаллии вилоят 3430,8 млн. сомонӣ маблағ ворид гардида, барзиёдиҷрошавӣ 252,4 млн. сомониро ташкил дод, ки баробари 107,9 фоизи нақша мебошад.
Соли таҳсили 2024-2025 дар вилоят 959 муассисаи таҳсилоти умумӣ фаъолият карда, 578 ҳазору 310 нафар, аз ҷумла 283 ҳазору 763 нафар духтарон ба таълиму тарбия фаро гирифта шудаанд. Нисбат ба соли таҳсили 2023-2024 шумораи муассисаҳои таълимӣ 7 адад ва шумораи хонандагон 7714 нафар зиёд шудааст.
Дар вилоят 73 иншоот бо 10745 ҷойи нишаст дар як баст, аз ҷумла дар назди 65 муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ 331 синфхонаи иловагӣ бо 9365 ҷойи нишаст, 7 толори варзишӣ, 13 майдончаи варзишӣ ва 8 бинои муассисаи таҳсилоти томактабӣ бо 1380 ҷойи нишаст ба истифода дода шуданд.
Дар соли 2024 сохтмон ва таъмиру азнавсозии 77 иншооти соҳаи тандурустӣ, аз ҷумла 4 маркази саломатии шаҳрӣ, 6 маркази саломатии ноҳиявӣ, 14 маркази саломатии деҳот, 23 бунгоҳи саломатӣ, 27 беморхона ва шуъбаҳои онҳо, 3 муассисаи махсусгардонидашуда дар шаҳру ноҳияҳои Хуҷанд, Бобоҷон Ғафуров, Гулистон, Истаравшан, Исфара, Конибодом, Панҷакент, Ашт, Деваштич, Зафаробод ва Кӯҳистони Мастчоҳ ба анҷом расида шуд.
Бо мақсади беҳтар намудани таъминнокии муассисаҳои тиббӣ бо лавозимоту таҷҳизоти тиббӣ аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳо 3109 таҷҳизот ба маблағи 50,6 млн. сомонӣ харидорӣ ва ба муассисаҳои тиббӣ дастрас гардидааст.
Дар соли 2024 дар шаҳру ноҳияҳои вилоят 58 иншооти варзишӣ, аз ин 41 майдончаи варзишӣ, 14 толори варзишӣ, 2 ҳавзи шиноварӣ ва 1 маҷмааи варзишӣ аз ҳисоби буҷети маҳаллӣ ва соҳибкорону саховатмандон мавриди истифода қарор дода шуд.
Зимни таҳлили вазъи соҳаҳо аз ҷониби Раиси вилоят Раҷаббой Аҳмадзода ва муовини якуми Сарвазири Ҷумӽурии Тоҷикистон Холиқзода Ҳоким Ҳикматулло барои афзун намудани дастовардҳо, бунёди корхонаҳои нав, ташкили ҷойҳои корӣ, ҷалби бештари сармоя ба иқтисодиёт, боз ҳам баланд бардоштани сатҳи некуаҳволии мардум, истифодаи оқилонаи заминҳо, бунёди гармхонаву сардхонаҳо, омодагиҳо ба ҷашни байналмилалии Наврӯз, вусъатбахшии корҳои ободониву созандагӣ ва хуррамгардонӣ, дар сатҳи баланд омодагӣ дидан ба интихоботи вакилони халқ, тарбияи насли наврас дар руҳияи ватандӯстӣ ба масъулин супоришҳо дода шуд.
Дар охир изҳори боварӣ карда шуд, ки мардуми сарбаланду меҳнатқарини вилоят бо ифтихори бузурги ватандорӣ, бо муҳаббат ва садоқату боварӣ сиёсати созанда ва бунёдкоронаи Пешвои миллат муҳатарам Эмомалӣ Раҳмонро пуштибонӣ намуда, бо меҳнати софдилона ва азму иродаи қавӣ дар таҳкими соҳаҳои иқтисодиву иҷтимоӣ, боз ҳам ободу сарсабз гардидани диёри азизамон, пешгирии ҳама гуна зуҳуроту падидаҳои номатлуб, тарбияи ҷавонон ва насли наврас дар рӯҳияи ифтихор аз Ватани соҳибистиқлол ва худшиносии миллӣ саъю талоши комил менамоянд.

 

ПАЁМ – РОҲНАМОИ ИМРӮЗУ ФАРДОИ ДУРАХШОНИ ТОҶИКИСТОН

Дар Паёми имсолаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии кишвар барои давраҳои оянда муайян гардида, дар мавриди пешбурди манфиатбори сиёсати хориҷӣ ва таъмини пешрафти бахшҳои гуногуни ҳаёти ҷомеа барномаҳои мушаххас ба миён гузошта шуд.

Паёми Президенти кишвар чун Паёмҳои қабли ба ҳар як сокини кишварамон ба он умедвор менамояд, ки кишвари мо навобаста аз вазъи мураккаби сиёсию иқтисодии ҷаҳони муосир таваҷҷуҳи худро ба беҳбуд бахшидани зиндагии мардум сол аз сол зиёдтар намуда, кафолати ҳаёти осоишта ва сулҳу амниятро таҳким мебахшад.

Бояд қайд намоям, ки дар Паёми имсола аз ҷониби Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон масъалаҳои муҳими аввалиндараҷа аз қабили инкишофи минбаъдаи соҳаҳои иҷтимоиёт, саноат, кишоварзӣ, таъмини озуқавории мамлакат, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ, таъсиси ҷойҳои нави корӣ, дастгирии соҳибкорӣ, ҳифзи озодиву истиқлолияти кишвар, пешгирии ҷинояткории ноболиғон, мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм, тарбияи кадрҳо ва ғайраҳо вазифагузорӣ карда шуд.

Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд намуданд, ки Ҳукумати мамлакат бо истифода аз ҳамаи захираву имкониятҳои мавҷуда ҷиҳати мунтазам беҳтар гардонидани шароити зиндагии мардум нақшаҳои бузурги созандагиро роҳандозӣ карда истодааст. Соли 2024-ум ҳаҷми маҷмуи маҳсулоти дохилии кишвар ба беш аз 150 миллиард сомонӣ ва суръати рушди воқеии он ба 8,4 фоиз расонида шуд. Қобили зикр аст, ки дар панҷ соли охир суръати рушди иқтисоди миллӣ ба ҳисоби миёна 7,7 фоизро ташкил дод. Ҷиҳати рушди иқтисодиву иҷтимоии кишвар ва амалисозии лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузории давлатӣ, инчунин, татбиқи нақшаву барномаҳои миллӣ, соҳавӣ ва маҳаллӣ дар панҷ соли охир аз ҳисоби буҷети давлат ва сармояи дохиливу хориҷӣ зиёда аз 197 миллиард сомонӣ равона карда шуд. Барои иҷрои нақшаи корҳои ободониву бунёдкорӣ ба истиқболи ҷашни 35-солагии истиқлоли давлатӣ аз ҳисоби соҳибкорону шахсони саховатпеша ва сокинони бонангу номуси кишвар дар се соли охир беш аз 20 миллиард сомонӣ хароҷот карда шуд. Корҳое, ки дар ин самт анҷом дода шуданд, ба таъмин гардидани нишондиҳандаҳои пешбинигардидаи рушди иҷтимоиву иқтисодӣ ва пешрафту ободии шаҳру деҳоти мамлакат мусоидат намуданд. Дар доираи нақшаи зикргардида дар се соли охир дар мамлакат беш аз 1500 иншооти соҳаи маориф, яъне муассисаҳои томактабӣ ва таҳсилоти миёнаи умумӣ, 660 иншооти соҳаи тандурустӣ, 480 иншооти варзиш, 175 иншооти фарҳангу фароғат ва ҳазорҳо иншооти дигари истеҳсоливу иҷтимоӣ бунёд ва ба истифода дода шуданд. Дар ҳамаи ин корҳои хайри ободонӣ саҳми соҳибкорон ва сокинони мамлакат бисёр бузург мебошад. Бо истифода аз фурсат, ба ҳамаи соҳибкорон, шахсони саховатпеша ва кулли мардуми Тоҷикистон барои дастгирии ташаббусҳои Ҳукумат ва саҳмгузорӣ дар ободиву пешрафти мамлакат сипосу миннатдории самимӣ баён мекунам. Дар натиҷаи амалисозии тадбирҳои мушаххас даромади пулии аҳолӣ аз 48 миллиард сомонии соли 2019-ум ба 147 миллиард сомонӣ дар соли 2024-ум расид. Яъне нишондиҳандаи мазкур 3 баробар зиёд гардида, музди миёнаи меҳнат беш аз 1,8 баробар ва андозаи миёнаи нафақа 1,5 баробар афзоиш ёфт. Танҳо дар асоси пешниҳоди паёми соли гузашта аз аввали соли 2024-ум маоши хизматчиёни ҳарбӣ, ҳайати шахсии қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомоти корҳои дохилӣ, прокуратура ва дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ 40 фоиз баланд бардошта шуд. Аз моҳи июл маоши хизматчиёни давлатӣ, кормандони ташкилоту муассисаҳои буҷетӣ, стипендияҳо 40 фоиз ва андозаи нафақа 30 фоиз зиёд карда шуд. Тавассути амалисозии тадбирҳои зарурӣ дар сатҳи муътадил нигоҳ доштани таваррум таъмин гардида, соли 2024-ум 3,6 фоизро ташкил дод. Пешвои муаззами миллат дар Паёми навбатӣ қайд намуданд, ки дар панҷ соли охир маоши вазифавии кормандони соҳаҳои буҷетӣ чор маротиба (солҳои 2020, 2022, 2023, 2024) ва дар маҷмуъ, ба андозаи 100 фоиз зиёд карда шуд. Дар ин муддат, яъне дар панҷ соли охир сатҳи таваррум ё баландшавии нархҳои истеъмолӣ ҳамагӣ 29 фоизро ташкил кард. Яъне дар ин давра маош, нафақа ва стипендияҳо нисбат ба сатҳи таваррум бамаротиб зиёд гардиданд, ки бевосита ба коҳиш ёфтани сатҳи камбизоатӣ ва беҳтар гардидани шароити зиндагии мардуми кишвар мусоидат намуданд. Бо вуҷуди пешравиҳои зикргардида, Ҳукумати мамлакат, вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ вазифадор карда мешаванд, ки иҷрои саривақтиву босифати барномаву нақшаҳои қабулгардида ва дар ин замина рушди иқтисоди кишварро дар соли 2025-ум дар сатҳи на кам аз 8 фоиз таъмин намоянд. Илова бар ин, дар соли 2025-ум доир ба масъалаҳои пешгирӣ кардани таъсири хавфҳои эҳтимолӣ ба иқтисоди миллӣ, ташаккули «иқтисоди сабз», рақамикунонии хизматрасониҳои давлатӣ ва истифодаи васеи ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ тадбирҳои мушаххас андешида шаванд. Дар охир мехоҳам ҳаминро қайд намоя, ки Паёми имсолаи роҳбари давлат ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми соҳа ва самтҳои сиёсати дохиливу хориҷӣ ва ҳаёти сиёсиву иқтисодии кишварро дар бар гирифт ва онро метавон ҳамчун дастури яндасоз ва дурахшонкунандаи давлату миллат номид.

Пираков Рустам Музафарович - директори Коллеҷи политехникии ноҳияи Зафаробод, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент.

 

Сомонаҳои расмӣ

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

МИҲД вилояти Суғд