mt3.org

 

НАҚШИ ИЛМ ВА АДАБИЁТ ДАР ТАҲКИМИ ХУДШИНОСӢ ВА ИФТИХОРИ МИЛЛӢ

Дар қиссаву таърих чу озода бихонед,

Мақсуд аз озода шумоед, шумоед.

Деҳхудо

Илм ва адабиёт ҳамеша гирҳекушои инсон буд, яъне аз оғоз барои раҳоӣ аз мушкилот, асорати динӣ, мазҳабӣ, тарғиби ахлоқи пок, одамият, худшиносӣ, инсоншиносӣ, диншиносӣ ва ғайра хидмат менамуд, по ба пои замон ва талаботҳои он амал мекард, пеш мерафт. Ба хотир биёред, талошҳои олимону адибони моро баъд аз истилои араб, муқовимат ва муборизаи онҳоро ба забони бегона, яъне арабӣ, баргардони осори илмиву адабӣ ба забони арабӣ, барои аз нобудӣ раҳонидан ва баъдан аз нав ба тоҷикӣ тарҷума намудан, хусусан кӯшишҳои Рӯдакӣ ва соири адибони замони Сомонӣ, ки хеле босамар буданд. Дар ин бора устод Саид Нафисӣ чунин гуфтааст: «Кореро, ки Амир Исмоили Сомонӣ бо шамшери буррандаи хеш огоз карда буд, Абдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад бо хомаи хеш ба поён расонид. Ин Абӯабдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад роҳбаре тавоно буд, ки роҳро барои Дақиқӣ ва Кисоӣ ва Фирдавсӣ кушуд ва муҳандиси ҳунарманде буд, ки хонаи ҷовидонии Унсуриву Фаррухиву Асҷадиву Мунҷик ва Носири Хусравро пояе устувор ниҳод».[1] Ба қавли шоире:

Подробнее

МУБОРИЗА БО ИФРОТГАРОӢ

(Дар партави Паём)

Имрӯзҳо тамоми ҷомеаи ҷаҳониро зуҳуроти зиддиинсонии терроризм ва ифротгароии динӣ ба ташвиш оварда, он ба яке аз падидаҳои доғи рӯз табдил ёфтааст. Зеро натиҷаҳо нишон доданд, ки амалҳои иғвогарона ва тундравонаи ташкилотҳои террористӣ ва баъзе аз кишварҳои манфиатдор ба амнияти миллӣ ва давлатии баъзе аз кишварҳои ҷаҳон пайомадҳои ногуворро ба бор оварданд. Тайи солҳои охир падидаҳои ҷаҳонишавӣ дар ҳоли рушд қарор дошта, дар байни халқу миллатҳо муносибатҳои нисбатан нави сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ шакл гирифта истодаро ба коми худ кашида истодааст.

Чуноне, ки маълум аст дар як қатор кишварҳои ҷаҳон муборизаҳои шадиди сиёсӣ алайҳи инсоният дар шакли ҷангу низоъҳои харобиовар идома дошта, боиси афзоиши шумораи фирориёни иҷборӣ, бекорӣ, гуруснагӣ ва шиддат гирифтани масъалаҳои дигари иҷтимоӣ гардидаанд.

Подробнее

Тероризм ва экстремизм – хатару таҳдид ба сулҳу амнияти кишвар

Барои бунёд кардани давлати мустақил ва сазовор шудан ба истиқлолият ҳар миллату халқият муборизаҳои шадид мебаранд. Мусаллам аст, ки миллати тоҷик баъди пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ барои мустақилият ба даст овардан ҷанги таҳмилии шаҳвандиро, ки ҳазорҳо падару модарон бе фарзанд, ҳазорҳо фарзанд бе волидайн, ҳазорҳо зан бе шаҳвар ва ҳазорҳо шаҳрвандон бе хонаю дар монданд ва дар ин ҷо аъзо ва шарикони ТЭТ ҳизби наҳзат даст доштанд, аз сар гузаронд. Баъди ин вазниниҳои зиндагӣ ва бо ивази хуни ҷони ҳазорҳо ҷавонмардон ба миллати тоҷик муяссар шуд, ки хушбахтона, соҳиби давлати мустақил гардида, истиқлолияти худро ба даст оварад.
Чӣ тавре, ки мебинем, баъд аз талошҳои зиёд Ҷумҳурии Тоҷикистон ба яке аз давлатҳои рӯ ба тараққӣ мубаддал гардида, дар ҳалли маъалаҳои сатҳи ҷаҳонӣ, аз қабили терроризму экстремизм, гардиши маводи мухаддир, норасоии оби ошомиданӣ ва дигар масъалаҳо бетараф набуда, пайваста дар ин роҳ ташаббусҳои назаррас нишон медиҳад. Аммо имрӯз, баъзе пайравону муридҳои гурӯҳҳо ва ташкилотҳое, ба монанди ТЭТ наҳзат, «Гурӯҳи24» ва ғайра дар давлатҳои Аврупо камин гирифтаанд, ки ҳамаи ин дастовардҳо ва пешравиҳои кишвари моро нодида гирифта, мехоҳанд Тоҷикистони биҳиштосои моро боз ба ҳамон рӯзҳои шум ва    тирабар гардонанд.

Ба ҳамагон маълум аст, ки аъзоён ва худи ташкилотҳои экстремистиву террористии ҳизби наҳзату гурӯҳи бистучор дар як қатор кишварҳои дуру наздик манъ гардида, пайравону аъзоёнаш террорист эълон гардидаанд. Инчунин, ин ташкилотҳои террористӣ дар рӯйхати аксари созмонҳои минтақавӣ ва байналмилалӣ ҳамчун экстремисту террорист сабт шудаанд. Бояд гуфт, ки дар ин рӯйхати мазкур созмонҳои террористии байналмилалӣ, ба монанди «Ал-Қоида», «ДИИШ», «Ихвон-ул муслимин», «Ансоруллоҳ», “Толибон” ва ғайра низ ҳастанд.
Ин шабу рӯз наҳзатиҳо ва бистучориҳои фурухташудаи фирорӣ дар ҳудуди кишварҳои Аврупо барои амалӣ кардани мақсадҳои худ, ба ҷалби ҷавонон тариқи ташвиқу тарғиб дар шабакаҳои интернет машғуланд. Ин фурухташудаҳои беҳувият барои гумроҳу дар ғафлат гузоштани мардуми тоҷик аз ҳама намуд дурӯғу ҳиллаҳо истифода менамоянд. Аслан ин фурухташудаҳо бо душманони миллату давлати тоҷик иртибот барқарор кардаанд ва ҳатто бо онҳо шартномаҳо имзо намудаанд, ки то суботу амнияти Тоҷикистонро барҳам зананд. Албатта, ба ивази ин миссияшон миллионҳо доллар ба даст меоранд.

Мувофиқи маълумотҳо дар давоми чанд соли охир дар қаламрави Тоҷикистон ва кишварҳои хориҷӣ садҳо узви ТЭТ наҳзату бистучор барои иштирок дар фаъолияти ҷинояткоронаи ташкилотҳои террористӣ ва экстремистии ДИИШ, Ҳаракати исломии Ӯзбекистон, «Ансоруллоҳ», «Ҳизб-ут-Таҳрир», «Ҷамоати Таблиғ», «Гурӯҳи-24» ва ғайра боздошт гардидаанд. Инчунун, 1140 шаҳрванди Тоҷикистон, ки дар сафи гурӯҳҳои ҷангии ДИИШ ба қайд гирифта шуда буданд, 521 нафарашон аъзои ТЭТ наҳзат буданд.

Ёдоварӣ менамоем, ки роҳбари фирории ТЭТ наҳзатиҳо М.Кабирӣ шахсан ташкилкунанда ва маблағгузори табаддулоти давлатии моҳи сентябри соли 2015 бо иштироки гурӯҳи мусаллаҳи Ҳоҷӣ Ҳалим дар Тоҷикистон аст. Имрӯзҳо дида мешавад, ки дар сомонаву шабакаҳои интернетӣ роҳбарон ва муриди “голубой”-и ин ташкилоти экстремистӣ-террористӣ М.Садриддин бешармона дар бораи ватан, миллат, адолат ва ғайраҳо гап мезананд ва хонандагонро ба гумроҳӣ бурданӣ мешаванд. Аммо халқи боҳуши Тоҷикистон хурду калон медонанд, ки онҳо ин арзишҳои муқаддас, яъне ватану миллатро кайҳо фурӯхта, зери пой кардаанд. Аммо аз инҳо ҳам бадтар, роҳбарону пайравони ТЭТ наҳзатӣ на танҳо халқу миллату ватан, балки мазҳаби аҷдодии худро ҳам фурӯхта, мазҳаби шиаро қабул кардаанд. Таҳлилу баррасиҳо нишон медиҳанд, ки М.Кабирии фаришта эктремисту террористи оддӣ нест, балки ҳамчун роҳбари ТЭТ наҳзатиҳо барои расидан ба ҳадафи ниҳоӣ – яъне, ба даст овардани ҳокимияти сиёсӣ бо ҳамаи ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ифротгаро, ташкилоту созмонҳои террористии кишварҳои гуногуни ҷаҳон, аз ҷумла бо «Ихвон-ул-муслимин», “Ансоруллоҳ”, “Толибон” ва ғайра робитаи бевосита дорад. Махсусан, таъкид менамоям, ки ҳадафи ниҳоии М.Кабирӣ, М.Садриддин ва дигар пайравони наҳзатӣ барҳам задани суботу оромӣ дар ҷомеа ва ба ин васила ҷорӣ намудани режими иртиҷоии толибонии асримиёнагӣ мебошад.

Бояд гуфт, ки айнан ҳамин гуна мақсадро созмонҳои «Ихвон-ул-муслимин», «Ал-қоида», «Ҳизб-ут-таҳрир», ҳаракати «Толибон», гурӯҳи террористии «Давлати исломӣ», ҳаракатҳои ваҳҳобия, салафия ва ғайраҳо пеши худ доштанд ва доранд. Чӣ тавре, ки имрӯзҳо шоҳидем ҳаракати «Толибон» «намуна»-и давлатдории диниро ба ҷаҳониён нишон доданд. Ва ҳамарӯза дар шабакаҳои интернетӣ мебинем, ки гурӯҳи “Толибон” аз қатли саросарии мардумони бегуноҳ бо усулҳои ваҳшиёнаи замони асримиёнагӣ, аз ҷумла, даст буридан, шаллоқи оммавӣ, сангзанӣ, зинда ба зинда таги хок кардан ва инчунин ба хок яксон кардани осори фарҳангӣ ва тамаддуни башарӣ, ҷорӣ кардани ғуломдорӣ, харидуфурӯши одамон, роҳандозӣ кардани истисмор ва таҷовузи занону духтарон, содир намудани ҷиноятҳои иқтисодӣ ва ғайраҳо.

Бинобар ин, таъкидҳои пайвастаи Пешвои миллат ва вазъияти ҷаҳони имрӯза моро водор месозанд, ки ҳеҷ гоҳ зиракии сиёсиро аз даст надода, фирефтаи таблиғоту ақидаҳои бебунёди ифротӣ ва ваъдаҳои бардурӯғи зархаридони наҳзату бистучор нашавем. Хусусан, ҷавонони соҳибватани асил ва содиқ ба Ватану Президент барои ҳимояи манфиатҳои милливу давлатӣ омода бошанд.

Мудири шуъбаи рушди итимоӣ ва

робита бо ҷомеаи дастгоҳи раиси ноҳия Шоназаров Ш.

Дар бораи муаллиф: Олга Евгенйевна Митрофаненкова - номзади илмҳои таърих, ходими хурди илмии Институти шарқшиносии Академияи илмҳои Россия. Мавод як қисме аз матни барои маҷмӯаи мақолаҳо омодашуда мебошад.

Бо вуҷуди он ки соли 2001 дар натиҷаи амалиёти зиддитеррористии «Озодии шикастнопазир» ҳаракати Толибон (мамнӯъ дар Россия) қариб пурра торумор шуда буд, вале моҳи августи соли 2021 онҳо тавонистанд дубора дар Афғонистон ба сари қудрат баргарданд. Албатта, дар бозгашташон сарчашмаҳои маблағгузорӣ нақши муҳим бозиданд ва ба онҳо на танҳо барои барқарор шудан, балки дубора ба даст овардани нуфуз ва назорати кишвар мусоидат карданд.

Подробнее

РАИСИ НОҲИЯ

АШУРЗОДА РАҶАБ РЎЗӢ

Сомонаҳои расмӣ

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

МИҲД вилояти Суғд